De fiscale positie van de zelfstandige tandarts

Geplaatst op: 3 maart 2020

Fiscale kwalificatie werkzaamheden

Afhankelijk van de feiten en omstandigheden kan er sprake zijn van een dienstbetrekking. Om discussies met de belastingdienst te voorkomen, is door een aantal beroepsorganisaties (ANT en KNMT) en de belastingdienst een Modelovereenkomst voor Praktijkmedewerking en een Modelovereenkomst voor Praktijkwaarneming ontwikkeld. Als deze basisovereenkomst door de praktijkhouder en de zelfstandige tandarts/praktijkmedewerker wordt gehanteerd en de feitelijke situatie hiermee overeenstemt, is er geen sprake van een dienstbetrekking. De kanttekening hierbij is dat deze route geaccepteerd wordt zolang de huidige wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) geldend is. Er worden echter wel wijzigingen in wet- en regelgeving verwacht.

Via de hiervoor genoemde modelovereenkomsten is enkel vastgelegd dat er sprake is van een dienstbetrekking. De overeenkomsten zeggen niets over de kwalificatie van de zelfstandigheid. Die zelfstandigheid kan onder ‘Winst uit onderneming’ (Winst) vallen en als het dat niet is, is er sprake van ‘Resultaat uit overige werkzaamheden’ (ROW) en dat maakt uit. Bij Winst zijn in beginsel ondernemersfaciliteiten van toepassing, waardoor de belastingheffing aanzienlijk lager wordt. Bij ROW is dat niet het geval.

Winst uit onderneming

Kort samengevat is er sprake van Winst als er inkomen gegenereerd wordt vanwege de uitoefening van een bedrijf of beroep. Bij de uitoefening van een bedrijf wordt gekeken of het bedrijf / de ondernemer aan diverse criteria voldoet, waarbij het er onder meer om gaat of er:

• sprake is van deelname aan het economisch verkeer;
• een reële winstverwachting is;
• een debiteurenrisico wordt gelopen vanwege niet betalende afnemers;
• investeringsverplichtingen zijn;
• een externe profilering is van de onderneming via bv. een website;
• etc.

Als het gaat om de uitoefening van een zelfstandig beroep, wordt in de Wet op de inkomstenbelasting 2001 expliciet genoemd dat onder onderneming mede wordt verstaan het zelfstandig uitgeoefende beroep en dat de beoefenaar van een zelfstandig beroep kwalificeert als ondernemer. Hiermee zou er voor de tandarts/praktijkmedewerker voldoende duidelijkheid moeten zijn, maar dat ligt helaas anders.

Met enige regelmaat krijgen wij signalen dat de belastingdienst het zelfstandig ondernemerschap en daarmee dus Winst van de tandarts/praktijkmedewerker niet accepteert. De belastingdienst is van mening dat het gaat om ROW. De belastingdienst gaat daarbij volledig voorbij aan het wetsartikel inzake het zelfstandig uitgeoefend beroep en legt ten onrechte criteria aan die worden gehanteerd bij de uitoefening van een bedrijf. Aangezien veel tandartsen/praktijkmedewerkers op goede gronden het niet noodzakelijk achten om zich via bijvoorbeeld een website te profileren en geen substantiële investeringen hoeven te doen, kan de belastingdienst vrij gemakkelijk vaststellen dat niet voldaan is aan de criteria van een bedrijf. Aangezien de belastingdienst vrij hardnekkig aan haar standpunt vasthoudt, rest de tandarts/praktijkmedewerker enkel de keuze tussen het accepteren en een hogere belastingheffing voor lief nemen of de gang naar de belastingrechter via een bezwaar- en beroepsprocedure.

Toekomst

De positie van zelfstandig ondernemers zonder personeel staat momenteel erg in de belangstelling en er wordt, in samenspraak met belanghebbende partijen, gewerkt aan nieuwe wet-en regelgeving. Hiervan zijn nog slechts de hoofdlijnen bekend, waarbij gedacht wordt aan het invoeren van een minimum uurloon en mogelijk een maximale termijn van de opdracht. Uiteraard volgen wij de ontwikkelingen hierin op de voet.

Conclusie

Onze conclusie is dat de huidige modelovereenkomsten de praktijkhouder en de tandarts/praktijkmedewerker vrijwaren van de dienstbetrekking en dat de tandarts/praktijkmedewerker daarmee vanuit zelfstandigheid zijn werkzaamheden verricht. Als de belastingdienst het standpunt hanteert dat er sprake is van ROW, delen wij dit standpunt niet en zijn wij van mening dat er, op basis van de fiscale wetgeving, alleen maar Winst kan worden geconstateerd. Om dat aanvullend te onderbouwen is het verstandig om de invulling van de feitelijke situatie te toetsen zodat de belastingdienst geen aanknooppunten heeft bij haar onterechte standpunt.